මූඩ්ල් ස්ථාපනය කිරීම

කලබල වෙන්න එපා !

මෙම උපදෙස් මාලාව මඟින් මූඩ්ල් පළමු වතාවට ස්ථාපනය කරන ආකාරය විස්තර කරයි. මෙහි අඩංගු සමහර පියවර බහුලව භාවිතා වන වෙබ් සේවාදායකයන් පිහිටුවා ගන්නා අයුරු විස්තර කිරීමට උත්සහ දරා ඇත. මේ නිසා මෙම උදෙස්මාලාව මදක් සංකීර්ණ ව පෙනුන ද , ‍ඔබ කලබල නොවන්න. ඔබ එය දැනගත් පසුව ඔබට එය විනාඩි කිහිපයක් ඇතුළත ස්ථාපනය කර ගැනීමට හැකි වනු ඇත.

ඔබට යම් ගැටළුවක් ඇත්නම් කරුණාකර මෙම ලියවිල්ල හොඳින් කියවන්න. බහුලව හමුවන ප්‍රශ්නකාරී අවස්ථා නිරාකරණය සඳහා මෙහි උපදෙස් සපයා ඇත. එසේත් නොවිසඳුන ප්‍රශ්න සඳහා ඔබට උදව් ලබාගැනීමට මූඩ්ල් උදව්ගොනුවල පිහි‍ට පතන්න.

එසේත් නොමැති නම් ඔබට මූඩ්ල් පද්ධති පවත්වාගෙන යන  වෙබ් ධා‍රක (web hosting company) සේවාව සපයන ආයතන ‍වලට ඔබගේ පද්ධතිය ධාරක කරන මෙන් ඉල්ලා සිටිය හැකි ය. එහිදී ඔබට මේ ඉදිරි සංකීර්ණ කරුණු මඟහැර කෙලින්ම පද්ධතියේ භාවිත ඉගැන්වුම් ක්‍රියාවලියට යොමු විය හැකි ය.

මෙම ලියැවිල්ලෙන් පහත කරුණු විමසා බලමු :

  1. අවශ්‍යතා
  2. බා ගත් පසු වෙනත් ‍ස්ථානයකට පිටපත් කරගැනීම
  3. අ‍ඩවියේ ආකෘතිය
  4. ස්ථාපනය කරන script ධාවනය කර  config.php නිර්මාණය කිරීම
  5. පාලක පිටුවට (admin page) ගොස් පිහිටුවීම අඛණ්ඩව කර‍ගෙන යාම
  6. cron සකස් කිරීම
  7. නව පාඨමාලාවක් ආරම්භ කිරීම

 

1. අවශ්‍යතා

මූඩ්ල් පද්ධතිය මූලිකව නිර්මාණය කර ඇත්තේ Linux මෙහෙයුම් පද්ධතියන් තුළ දිවෙන Apache වෙබ් බ්‍රව්සරය, MySQL දත්ත සමුච්ච යෙදවුම සහ PHP යන පරිගණක භාෂාව උපයෝගී කරගෙනය. (ඒවා සමහර විට LAMP අංගය ලෙසද හඳුන්වා දෙයි.)  නමුත් මූඩ්ල් පද්ධතිය, PostgreSQL, සමඟ Windos XP, Mac OS  X හා Netware 6 වැනි මෙහෙයුම් පද්ධති සමඟ පරික්ෂාකර භාවි‍තයේ යොදවා ඇත.

මූඩ්ල් පද්ධතිය සඳහා පහත අවශ්‍යතා තිබීම අත්‍යාවශ්‍ය වේ.

  1. වෙබ් සේවා දායකය  : වැඩි වශයෙන් Apache  සේවා දායක යෙදවුම යොදාගනියි. නමුත් වෙනත් ඕනෑම  PHP සඳහා සහයෝගය දක්වන සේවාදායකයක් උචිතය. උදාහරණ Windows අංගනයේ ඇති IIS වෙබ් සේවාදාක යෙදවුම සැළකිය හැකි ය.
  2. PHPscript භාෂාව    : එහි 4.10 හෝ ‍ඊට වැඩි සංස්කරණ උචිතය.
  3. දත්ත සමුච්ච යෙදවුම : MySQL හෝ PostgreSQL සම්පූර්ණ සහයෝගය දක්වන අතර ඒවා මූඩ්ල් සඳහා නිර්දේශ කරයි.

බොහෝ සේවා ධාරකයන් (web host) මේවාට පෙරනිමියෙන්ම සහයෝගය  දක්වයි.ඔබයම්  වෙබ් ධාරකයෙක් තෝරාගත් විට ඔවුන් ඉහත අවශ්‍යතාවයන් සඳහා සහයෝගය නොදක්වන්නේ නම් ඔබට එය ප්‍රශ්න කිරීමට පිළිවන. නැතිනම් අවශ්‍යතා සැපිරිය හැකි වෙබ් ධාරක සේවාදායක ආයතනයක් තෝරාගන්න.

ඔබගේ පරිගණකයට මූඩ්ල් පද්ධතිය ස්ථාපනය කිරීමේදී කළකිරීම්/පසුබැසීම් අවස්ථා ඇති වි‍ටකදී කරුණාකර පාලකගේ ලියවිල්ල (the administrator documentation.) බලන්න

2. බා ගත් පසු වෙනත් ‍ස්ථානයකට පිටපත් කරගැනීම

ක්‍රම දෙකකට බාගත හැක. එක් ක්‍රමයක් නම් හැකිලූ ගොනුවක් ලෙස (compress file) බාගැනීම ය. අනෙක් ක්‍රමයනම් සියලු ම ‍ගොනු වෙන වෙන ම  CVS ක්‍රමය හරහා බා ගැනීමයි. මේ පිළිබඳ ව වැඩි විස්තර  http://moodle.org/download/ සම්බන්ධකය හරහා ලබා ගන්න.

බාගත් පසුව, හැකිලූ ගොනුව විවෘත කරන්න. නැතිනම් ගොනු CVS හරහා පරීක්ෂා කරන්න. අවසානයේදී ඔබට “moodle”නැමැති ‍ඩිරෙක්ටරිය හා එතුළ වු ගොනු සහ උප ‍ඩිරෙක්ටරි විවෘත වනු ඇත.

ඔබට මෙම “moodle” ‍ ඩිරෙක්ටරිය, වෙබ් සේවාදායකයේ වූ වෙබ් ලියැවිලි සඳහා වෙන් කළ ඩිරෙක්ටරිය තුළ තැබිය හැක. එහිදී ඔබට පද්ධතිය වෙබ් බ්‍රව්සර හරහා පහත ලිපිනය මඟින් ලබා ගතහැක. http://ඔබගේ සේවාදයක ලිපිනය/moodle. නැතිනම්  එම moodle ඩිරෙක්ටරියේ වූ ගොනු සියල්ල පිටපත්කර වෙබ් සේවාදයකයේ අදාල ඩිරෙක්ට‍රියට ම දැමුවේ නම් ඔබට කෙලින් ම වෙබ් සේවාදායක ලිපිනයට පද්ධතිය ප්‍රවේශ විය හැකි ය. එවිට ලිපිනය http:// සේවාදයක ලිපිනය/

පළමුව මූඩ්ල් පද්ධතිය ඔබගේ ප්‍රදේශීය පරිගණකයට බාගෙන දෙවනුව වෙබ් සේවා දායකයට දමන්න. එහිදී හැකිලු ‍ගොනුවක් ලෙස සේවා දායකයට දමා පසුව එය සේවාදායකය තුළට ඉහිල් කිරීම (decompress) ‍වඩාත් උචිතය. Cpanel වැනි වෙබ් ධාරක මුහුණත පවා හැකිලූ ගොනු ඉහිල් කිරීමේ පහසුකම එහි ගොනු පාලකය තුළ ඇත.

 

3. අඩවියේ ආකෘතිය

ඔබට මෙය අත්හැර මීළඟ කොටසට පිවිසීමට හැකි ය. නමුත් අඩවියේ ආකෘතිය සහ ඩිරෙක්ටරිවල අන්තර්ගතය පිළිබඳ යම් අදහසක් ලබා ගැනීමට  හැකි ය.

config.php - මූලික සැකසුම අඩංගු එය මූඩ්ල් පද්ධතිය සමඟ ‍නොපැමිණේ. නමුත් ස්ථාපනය කරන විට එය නිර්මාණය වේ.
install.php - config.php ගොනුව නිර්මාණය වීම සඳහා ධාවනය කළ යුතු ගොනුවකි.
version.php - මූඩ්ල් කේත වල පවතින සංස්කරණ තීරණය කර තිබෙන ගොනුවකි.
index.php - පද්ධතියේ මව් පිටුව

 

4. ස්ථාපනය කරන script ධාවනය කර config.php නිර්මාණය කිරීම

ස්ථාපනය කරන (install.php) script ගොනුව ධාවනය කරවීමට මූඩ්ල් පද්ධතිය සපයා ඇති URL ලිපිනය යොදාගෙන වෙබ් බ්‍රව්සරයක් මඟින් විවෘත කරන්න. නැතිනම් කෙළින්ම http://ඔබගේ සේවාදයකය/install.php බ්‍රව්සරයේ යතුරු ලියන‍ය කර ගොනුව ධාවනය කරවන්න.

(පද්ධතියේ කුකිස් තැන්පත් කිරීම සිදුකරන හෙයින් ඒ බ්‍රව්සරයේ අවසර දී තිබීම අවශ්‍ය වේ!)

මුඩ්ල් පද්ධතිය ඔබ යම් යම් තිර ඔස්සේ රැගෙන ගොස් අවශ්‍යතා ව සපිරුණ විගස පද්ධතිය විසින් config.php ගොනුව නිර්මාණය කරවයි. අවසානයේ නිර්මාණය වු ගොනුව නිසි ස්ථානයේ ලිවීමට උත්සහ කරයි, නැතිනම් ඔබට අදාල බොත්තම එබිම මඟින් පහසුකම සලසා ඇත. පසුව බාගත් config.php ගොනුව පද්ධතියේ නිසි ස්ථානයේ වූ මුඩ්ල් ‍ඩිරෙක්ටරියට ඔබට දමා ගත හැකි ය.

මෙහිදී පද්ධතිය ඔබ‍ගේ සේවාදායකයේ ස්වභාවය/පරිසරය පරික්ෂාකර පද්ධතියේ අවශ්‍ය අවශ්‍යතා සැපිරී නැත්නම්, ඒවා සපුරා ගන්න. පද්ධතිය දෙන ලද උ‍පදෙස් මඟින් පද්ධතිය නිවැරදි ස්ථාපනය කිරීම ප්‍රමාණවත් ය. වැඩි විස්තර බැලීම වැදගත් වන්නේ ‍ය.

4.1 සාමාන්‍ය වෙබ් සේවාදායකය සැකසිම ‍

පළමුව ඔබ index.php ගොනුව වෙබ් සේවාදායකයේ මව් පිටුව ලෙස පෙරනිමියෙන් සකසා ඇති බ‍ව සනාථ කරන්න. (මීට අමතරව, index.html, default.html ආදී වශයෙන් තිබිය හැත.) .

Apache වෙබ් සේවාදායක‍යේ, Directoryindex පරාමිතියෙන් මෙය සැකසිය හැකි ය. සාමාන්‍යයෙන් එය මෙසේ තිබේදැයි බලන්න

DirectoryIndex index.php index.html index.htm 

index.php පළමුව ඇත්දැයි පරික්ෂාකාරී වන්න.

දෙවනුව, ඔබ Apache 2 භාවිතා කරන්නේ නම් ඔබ AcceptPathInfo විකල්පය සක්‍රිය කරන්න. එමඟින් විස්තරාකාරයෙන් (arguments) යැවීම සිදු කරයි. උදා http://server/file.php/arg1/arg2 මෙය ඉතා අවශ්‍යයි. එමඟින් පද්ධතියේ සම්පත් අතර සම්බන්ධතා ගොඩනැගීමට අවසර ලැබේ. එසේම පද්ධතියේ කාර්යක්ෂම කිරීමට උපකාරීවේ. ඔබට පහත පේළිය එකතු කිරීමෙ මඟින් එය සක්‍රිය කළ හැකි ය.

AcceptPathInfo on 

තෙවනුව php සැකසුම් කිහිපයක් සක්‍රීය කිරිමට පද්ධතිය නිසි ලෙස පිහිටු වීමට අවශ්‍ය වේ. බොහෝ සේවාදායකවල මේවා පෙරනිමියෙන් ම ඇත. නමුත් සමහ‍ර php සේවාදායකවල (සමහර සංස්කරණවල) මෙම ගොනුවේ (php configuration file) සැකසිය හැක. එම ගොනුව php.ini ලෙස හැඳින් වේ. :

magic_quotes_gpc = 1    (preferred but not necessary)
magic_quotes_runtime = 0    (necessary)
file_uploads = 1
session.auto_start = 0
session.bug_compat_warn = 0

httpd.conf  හෝ php.ini ප්‍රවේශ විය නොහැකි නම් හෝ වෙනත් කාරණාවන් නිසා ගොනු වෙනස් කිරීමට නොහැකිනම්, ඔබට පෙරනිමි සැකසීම ප්‍රතික්ෂේප කර දැමිය හැක.

මෙය කිරීම සඳහා ඔබට .htaccess නමින් ගොනුවක් මුඩ්ල් ප්‍රධාන ගොනුවේ ලියා පහත සඳහන් කේත ඇතුළත් කරන්න. මෙය ක්‍රියාන්විත වනුයේ Apache සේවා දායකයේ අවසර ඇත්නම් පමණයි.

DirectoryIndex index.php index.html index.htm

<IfDefine APACHE2>
     AcceptPathInfo on
</IfDefine>

php_flag magic_quotes_gpc 1
php_flag magic_quotes_runtime 0
php_flag file_uploads 1
php_flag session.auto_start 0
php_flag session.bug_compat_warn 0

ඔබ උඩූග කිරිමේ ගොනුවල තිබිය යුතු උපරිම විශාලත්වය සැකසීමට අදහස් කරන්නේ නම් පහත කේත එම ‍ගොනුවට ඇතුළත් කරන්න :

LimitRequestBody 0
php_value upload_max_filesize 2M
php_value post_max_size 2M

වඩාත් පහසුවෙන් කළ හැකි දෙයක් නම් lib/htaccess සාම්පල ගොනුව අවශ්‍ය පරිදි සංස්කරණය අවශ්‍ය ස්ථානයට ස්ථානගත කිරිමය. උදා. ලෙස Unix මෙහෙයුම් පද්ධතියේ දී සාම්පල් ගොනුව .htaccess ලෙස පිටපත් කිරීම පහත අණ පරිදි කළ හැකි ය. :

cp lib/htaccess.htaccess

 

4.2 දත්ත සමුච්චයක් නිර්මාණය කිරීම

ඔබට හිස් දත්ත සමුච්චයක් ඔබගේ දත්ත සමුච්ච පද්ධතියේ නිර්මාණය කිරීම අවශ්‍ය වේ. (උදා moodle). එම දත්ත සමුච්චයට පමණක් ප්‍රවේශ විය හැකි පරිදි පරිශීලක නම සහ රහස් වචනයන් තිබීම ද අවශ්‍ය ය. ඔබට සේවා දායකය පරීක්ෂා කිරීම සඳහා පරිශීලකයාගේ “root”  ගිණුම භාවිතා කළ හැකි ය. නමුත් එය සැබෑ පද්ධතියන් සඳහා රෙකමදාරු කිරීම සිදු නොකරයි. යම් හෙයකින් එහි රහස් පදය යම් විනාශකාරී පුද්ගයලකුගේ අතට පත්වුවහොත් පද්ධතියට ඇතුළු වී දත්ත සමුදායේ ඇති සියලු ම දත්ත විනාශ කිරීමට හැකියාව ඇත.

ඔබේ වෙබ් ධාරකයට ද (web host) සේවාව ලබාගන්නේ නම් ඔවුන් ලබා දෙන පාලක මුහුණත ඔස්සේ දත්ත සමුදාය නිර්මාණය කරගත හැකි ය.

Cpanel පද්ධතිය ප්‍රසිද්ධව පවතියි. එමඟින් දත්ත සමුච්චයක් නිර්මාණය කිරීම සඳහා,

  1. "MySQL Databases" අයිකනය ක්ලික් කරන්න.
  2. "moodle" ලෙස දත්ත සමුච්චයේ නම යොදා "Add Database" ක්ලික් කරන්න.
  3. පරිශීලක නම සහ ‍රහස් වචනය අදාල ‍ක්ෂේත්‍රවලට ඇතුළත් කර "Add User" බොත්තම ක්ලික් කරන්න. .
  4. දැන් "Add User to Database" බොත්තම ක්ලික් කර මෙම පරිශීලකයාට සියලු බලතල (අදාල)  නව දත්ත සමුච්චය එක්කරන්න.
  5. පරිශීලක නම සහ දත්ත සමුච්චයේ නම, Cpanel ගිණුම මඟින් පෙර ඈදුමක් ලැබීමට ඉඩ ඇත. එවැනි අවස්ථාවක අදාල මුලු නාමය ම මූඩ්ල් ස්ථාපනය කරන අවස්ථාවේදී ලබා දිය යුතු ය.

ඔබගේ Unix මෙහෙයුම් පද්ධතියේදී පහත කේත යතුරු ලියනය කිරීමේ දත්ත සමුදායක්  MySQL තුළ නිර්මාණය කළ හැකියි. .

# mysql -u root -p
> CREATE DATABASE moodle; 
> GRANT SELECT,INSERT,UPDATE,DELETE,CREATE,DROP,INDEX,ALTER ON moodle.* 
        TO moodleuser@localhost IDENTIFIED BY 'yourpassword'; 
> quit 
# mysqladmin -p reload

එසේම PostgreSQL සහිත පද්ධතියක් නම් :

# su - postgres
> psql -c "create user moodleuser createdb;" template1
> psql -c "create database moodle;" -U moodleuser template1
> psql -c "alter user moodleuser nocreatedb;" template1

 

4.3 දත්ත ඩිරෙක්ටරියක් නිර්මාණය කිරීම

මූඩ්ල් පද්ධතියට, සේවාදායක දෘඩ තැටියේ (hard disk) යම් ඉඩ ප්‍රමාණයක් අවශ්‍ය වේ. එම ඉඩ ප්‍රමාණය අවශ්‍ය වන්නේ, පාඨමාලා ගොනු සහ පරිශීලකයන්ගේ රූප ගබඩා කිරීම සඳහා ය.

මූඩ්ල් ස්ථාපනය මඟින් මෙම ඩිරෙක්‍ටරිය නිර්මාණය කළ නොහැකි වූ විට දී ඔබ එය අතින් නිර්මාණය කළ යුතු ය.

ආරක්ෂක හේතුන් මත මෙම ඩිරෙක්‍‍ටරියට වෙබ් සේවාදායකයාට ළඟාවිය නොහැකි විය යුතු ය. මේ නිසා ඩිරෙක්‍ටරිය තුළ වෙබ් ගොනු තිබිය යුතු ඩිරෙක්ටරියෙන් පිටතදී පිහිටු වීම අවශ්‍ය වේ. ඔබට වෙබ් ‍ඩිරෙක්ටරිය තුළට එය පිහිටුවීමට අවශ්‍ය නම් ඒතුළට .htaccess ගොනුව ඇතුල් කර ඩිරෙක්ටරිය ආරක්ෂා කරන්න. එම .htaccess ගොනුවට පහත කේත ඇතුළත්ව තිබිය යුතු ය. :

deny from all
AllowOverride None

මුඩ්ල් පද්ධතිය මෙම ඩිරෙක්ටරිය තුලට ගොනු තැම්පත් කිරීම සඳහා වෙබ් සේවාදායකයට කියැවීම් ලිවීම සහ ධාවයනය කිරීම සඳහා අවසර ලබා දිය යුතු ය.

ඩිරෙක්ටරියේ අයිතිය (owner),  Unix  පද්ධතියේ දී  නම් “nobody” හෝ “apache”  ලබාදී අවශ්‍ය අවසරය ලබා දෙන්න.

Cpanel මුහුණතේ ඇති ගොනු පාලනය මඟින් අදාල ඩිරෙක්ටරිය සොයා එහි “change permisson” තෝරා අවශ්‍ය පරිදි අවසර ලබා දෙන්න. ඔබ සේවා දායක හවුලේ භාවිතා කරන්නේ නම් ඔබට සියලු ගොනු ඔබගේ කණ්ඩායමට (group) ප්‍රවේශ වීම නවතා දැමිය යුතු ය.

ආරක්ෂාව සම්බන්ධයෙන් යම් ප්‍රශ්ණයක් තිබේ නම් ඔබගේ පද්ධති පරිපාලක වෙත දැනුම් දෙන්න. සමහර අඩවි PHP කෘත්‍යයන් වූ "Safe Mode" සක්‍රිය වී තිබේනම් පද්ධති පරිපාලක විසින් මෙම ඩිරෙක්ටරිය නිර්මාණය කළ යුතු ය.

5. පාලක පිටුවට ගොස් පද්ධතියේ වින්‍යාසගත කිරීම ඉදිරියට කරගෙන යන්න.

ඔබ config.php ‍ගොනු‍ව නි‍‍වැරදිව පෙර පියවරකදී නිර්මාණය කර තිබේනම්, ඔබගේ පද්ධතියේ මව් පිටුවට ‍ප්‍රවේශ වන්න. එමඟින් ඔබට පාලක පිටුවට ගොස් පද්ධතියේ වින්‍යාසගත කිරීම දිගටම කළ හැකි ය.

ඔබ ප්‍රථම වතාවට පාලක පිටුව ලබා ගත් විට ඔබට යම් ගිවිසුමක් සමඟ එකඟතාවයකට පැමිණීමට සිදුවේ. එය හොඳින් කියවා බලන්න. එය GPL "shrinkwrap" ගිවිසුම නම් වේ. එයට එකඟ වි වින්‍යාස ගත කිරීම ඉදිරියට කරගත හැකි ය.

දැන් මූඩ්ල් පද්ධතිය දත්ත සමුච්චය අදාල වගු සහ දත්ත ඇතුළත් කිරීම ඇර‍ඹේ පළමුව ප්‍රධානම වගු නිර්මාණය‍ වේ. ඔබට පහත පරිදි SQL ප්‍රකාශ දැකිය හැක:

CREATE TABLE course ( id int(10) unsigned NOT NULL auto_increment, category int(10) unsigned NOT NULL default '0', password varchar(50) NOT NULL default '', fullname varchar(254) NOT NULL default '', shortname varchar(15) NOT NULL default '', summary text NOT NULL, format tinyint(4) NOT NULL default '1', teacher varchar(100) NOT NULL default 'Teacher', startdate int(10) unsigned NOT NULL default '0', enddate int(10) unsigned NOT NULL default '0', timemodified int(10) unsigned NOT NULL default '0', PRIMARY KEY (id)) TYPE=MyISAM

SUCCESS

ඔබට මේ‍වා දැකිය නොහැකිනම් යම් ප්‍රශ්ණයක් පවතියි. එනම් ඔබගේ දත්ත සමුදායේ හෝ conසෙg/ php වින්‍යාසගත වීමේ ප්‍රශ්ණයක් පවතින බවට ඉඟියකි. PHP, "Safe Mode"ලෙස සීමා වී නැති බව තහවුරු කරගන්න.(ඇතැම ව්‍යහරිත වෙබ් සේවාදයාක සේවාවන්හිදී sa‍fe mode සක්‍රිය කර ඇත.) සියලුම විස්තර දැනගැනීම සඳහා කුඩා php ගොනුවක් නිර්මාණය කර එය <?php phpinfo() ?> කේතය යොදා එය වෙබ් බ්‍රව්සරය මඟින් ලබා ගන්න. එහිදී ඔබට සියලුම තොරතුරු බලා ගත හැකය.

පිටුයේ පහතම රෝල් කර "Continue" සම්බන්ධය ‍ ක්ලික් කිරිමෙන් ඉදිරියට යන්න.

දැන් ඔබට ලැබෙන පෝරමයේ ඔබගේ පෙරනිමියට යොදාගතයුතු භෂාව SMTP ද්වාරකය ආදී තොරතුරු ඇතුළත් කිරීමට අවකාශ ලැබේ. ඔබට සියලුම තොරතුරු එකවර ඇතුළත් කිරීමට අවශ්‍ය නම් විටින් විට පැමිණ දන්නා තොරතුරු ඇතුළත් කළ හැකි ය. අවසානයේ කළ දේ සුරකින්න.

මෙම පිටුවේදි ඔබගේ මුහුණත “ගල්” වී (stuck) වී ඉදිරියට යා නොහැකි නම් ඔබගේ සේවාදායකය "secureforms"ප්‍රශ්ණයට මුහුණ පා ඇත. මෙය පහසුවෙන් සවිකර ගත හැක. එනම් "secureforms" සැකසුම සක්‍රිය කර ඉදිරියට යන්න.

මීලඟට ඔබට පද්ධ‍තියට විවිධ මොඩියුල සඳහා අවශ්‍ය සියලුම වගු වල තත්ත්වය දක්වා පිටුවන් දර්ශනය වේ. ඒවා කොළ පාටින් සටහන් වීම මඟින් සාර්ථක බව ඉඟි කරවයි.

පිටුවේ පහලට රෝල් කර “ඉදිරියට” සම්බන්ධකය ක්ලික් කර ඉදිරියට යන්න.

මීලඟ පිටුවේ දි ඔබට පද්ධතියේ සහ මවු පිටුවේ පරාමිතියන් නිර්ණය කිරීමට සිදුවනවා ඇත. උදාහරණ වශයෙන් පද්ධතියේ නම හැඩතල, විස්තර ආදී මේ අතර වේ. මේ‍වා පුරවා ”වෙනස්කම් සුරකින්න ” බොත්තම ක්ලික් කර පරාමිතියන් සුරකින්න.

අවසානයේ ඔබට පිටුව සියලුම පුර්ණ බලතල සහිත පරිශීලකයෙක් නම් කිරීමට සිදුවේ. එමඟින් ඉදිරියේ දී පරිපාලක පිටුව මෙහෙයවීම සිදුකළ හැකි ය. ඒ සඳහා ඔබගේ නම, ඉ-තැපෑල ආදී කරුණු පුරවා “වෙනස් කම් සුරක්ෂිත කරන්න” බොත්තම ඔබන්න. සියලුම ක්ෂේත්‍ර ‍පිරවීම අත්‍යාවශ්‍ය නැත. නමුත් අවශ්‍ය කරුණු ‍නොපිරවූ විට ඒ බව දක්වයි.

පාලක පරිශීලකගේ පරිශීලක නම සහ රහස් පදය අමතක නොවන පරිදි සුරක්ෂිතව තබා ගන්න. ඉදිරියේදි පාලක පිටුව මෙහෙය වීමට ඒවා අවශ්‍ය වේ.

(යම් හේතුවක් නිසා ඔබට පද්ධතිය ස්ථාපයට බාධා වූයේ නම්, ඔබට පද්ධතියට සම්බන්ධ වීමේ දී ප්‍රශ්නයක් ඇති වුවහොත් පෙරනි‍මියෙන් දී ඇති පරිශීලකගේ භාවිත නම ලෙස "admin"ද රහස් වචනය "admin" යොදා ගෙන පාලක පිටුවට  පැමිණිය හැක.)

සාර්ථක වූ පසුව, ඔබ මව් පිටුවට රැගෙන යනු ඇත.එහි ඔබගේ නව මූඩ්ල් අඩවියයි. පරිපාලක සම්බන්ධකය වම්පස පහත කෙල‍රේ අඩංගුවේ. මෙය admin පරිශීලකය‍කු ලෙස ලොග් වී ඇති නිසා මෙය දිස්වේ. සියලුම අනාගත මූඩ්ල් පරිපාලන සඳහා මෙම මෙනු‍ව යොදා ගත හැකි ය. :

 

6. cron සැකසිම ඉතා වැදගත්ය !

සමහර මූඩ්ල් මොඩියුලයන් නිරන්තරයෙන් යම් යම් ක්‍රියාවන් පරික්ෂා කිරීමටය අවශ්‍ය වනු  ඇත. උදාහරණ වශයෙන් මූඩ්ල් සාකච්ඡා සංසඳය (discussion forums) සලකමු. එහි සෑම සාකච්ඡාවකම පිටපතක් සංසඳයේ සාමාජිකයන්ට යැවිය යුතු ය. එය නිරන්තරයෙන්ම සිදුවිය යුතු ය. මෙවැනි ‍යම් කාලාන්තරයක නිතරම් සිදුවන ක්‍රියාවලියන් CRON යෙදවුම මඟින් සිදුවේ.

මෙම CRON මඟින් ධාවනය කළ යුතු scripඑ ගොනුව admin ඩිරෙක්ටරියේ පිහිටා ඇත. එය crom.php ලෙස නම් කර ඇත. එය නිරන්තරව ධාවන සඳහ ඔබ පද්ධතය අනුරූපව සකස් කළ යුතු ය. (උදාහරණ සෑම විනාඩි 5 වරක් ධාවන කරවන්න ආදි වශයෙන්) මෙවැනි පද්ධතියේ සිදුවන යාන්ත්‍රන CRON සේවා ලෙස නම් කරයි. .

CRON යාන්ත්‍රණය ට  අදාල සේවාව සේවාදයක පරිගන‍කයේම තිබීම අවශ්‍යම නැත. බොහෝ සීමා සහිත සේවා සපයන වෙබ් ධාරකයන් (ඇb hosඑ ) සතුව එවැනි යාන්ත්‍රණ නැත. එවැනි අවස්ථා වල ඔබ වෙනත් සේවාදායක හෝ නැතිනම් ඔ‍ප‍ගේ පරිගනකයක මෙම යාන්ත්‍රණය පවත්වා ගැනීම සඳහා යෙදවිය හැකි ය. විය යුත්තේ නියමිත කාල සීමාවකදී cron.php ගොනුව ධාවනය කරවීම පමණි.

සෑම මිනිත්තු 5කට වරක්ම cron.php ධාවනය කරවීම යෝග්‍ය වේ. වැඩි කාලාන්තරයක් තැබීම සුදුසු නැත. පමා වූ ඉ-තැපෑල් පා‍ඨමාලාව් ක්‍රියාකාරකම් අඩුකරවයි.

පලමුව URL යොදාගනිමින්, cron.php ගොනුව වෙබ් බ්‍රව්සරක් මඟින් ධාවනය කරන්න. උදා :

http://උදාහරණ සේවාව.com/moodle/admin/cron.php

ය ක්‍රියාකරයි නම්, එය නිරතුරුව ස්වයංක්‍රීයව සිදුවන ලෙස සකසන්න.

Windows මෙහෙයුම් පද්ධතියේදි

මෙම කුඩා යෙදවුමWindows සේවාවන් ලෙස පවත්වා ගැනීමෙන් ඔබට පහසුවෙන් cron යාන්ත්‍රනය සිදුකළ හැකි ය. එම යෙදවුම පහත URL ඔස්සේ බාගන්න.‍ moodle-cron-for-windows.zip

වෙබ් ධාරක සේවාවන් හීදි

ඔබට සපයා ඇති වෙබ් අතුරු මුහුණත Cpanel හි cron ක්‍රියාකරවීම සඳහා පහසුකම් සපයා ඇත.Cpanel අතුරු මුහුණත මඟින් පාලනය වන්නේ නම් "Cron jobs" බොත්තම ක්ලික් කර අවශ්‍ය කාලාන්තරය සහ කාර්යය සඳහන් කිරීමෙන් cron ක්‍රියාත්මක කළ හැකය.

Cpane, cron කාර්යය සඳහා යොදාගත හැකි Unix කේත.

'wget' යොදා ගැනීම :

wget -q -O /dev/null http://example.com/moodle/admin/cron.php

මෙහිදී /dev/null මඟින් ලැබෙන ප්‍රතිදානය ඉවත් කරයි.

lynx යොදා ගැනීම :

lynx -dump http://example.com/moodle/admin/cron.php > /dev/null

නැතිනම් PHP තනි සංස්කරණයක් සම්පාදනය කර (compiled), command line මත ධාවනය කරවිය හැකි ලෙස සැකසිය යුතු ය. මෙම ක්‍රමයේ වාසිය වන්නේ cron වල අදාල ලොග් වාර්තා පිරීම නොමැති විම ය. අවාසිය නම් ඔබට‍ php command line සංස්කරණයට ප්‍රවේශ වීම සඳහා අවසර තිබිය යුතු වීමය.

/opt/bin/php /web/moodle/admin/cron.php

Unix මෙහෙයුම් පද්ධතියේ crontab ‍වැඩසටහන යොදා ගැනීම

සියලු ම Cpanel වෙබ් පාදක පාලන අතුරු මුහුණතේ crontab නම් වූ පහසුක ම සලසා ඇත. ඔබට command line ‍මත‍ට ළඟා විය හැකිනම්, crontab -e විධානය මඟින් crontab සේවය ලබා ගත හැක.

විධානයට පසුව පහත කේතය ඇතුළත් කරන්න:

*/5 * * * * wget -q -O /dev/null http://example.com/moodle/admin/cron.php

සාමාන්‍යයෙන් "crontab" විධාන 'vi' සංස්කරණ තුළට යතුරු ලියන කරයි. vi සංස්කරණයේ යතුරු ලිවීමට පෙර ඒ සඳහා vi සංස්කරණ විවෘත කර "i" අකුර යතුරු ලියනය කරන්න. පසුව‍ ඉහත කේත යතුරු ලියන කර යතුරු පුවරුවේ ESC බොත්තම ඔබන්න. ගොනුව සුරක්ෂිත කර ඉවත් වීම සඳහා ":wq", විධානය ද සුරක්ෂිත වීමකින් තොරව ඉවත් වීම සඳහා ":q!" විධානය ද ලබා දෙන්න.

 

7. නව පාඨමාලාවන් නිර්මාණය කිරීම

මූඩ්ල් පද්ධතිය නිසිලෙස ක්‍රියාකාරී වීම සිදුවේ නම් ඔබට නව පාඨමාලාව තැනීම ආරම්භ කළ හැකි ය.

පද්ධතියට ලොග්වී "නව පාඨමාලාවක් නිර්මාණය කරන්න" සම්බන්ධකය තෝරන්න.

ලබාදෙන පෝර‍මයේ තොරතුරු පුරවන්න. පාඨමාලාවේ හැඩතලය ගැන අවධානය යොමු කරන්න මෙම අවධියේදී විස්තර ගැන එතරම් කණගාටු විය යුතු නැත. පසු අවස්ථාවකදී ගුරුවරයාට සියලු දේ වෙනස් කළ හැකි ය. කහ පැහැති උදව් අයිකන සැම තැනම පිහිටා තිබේ. එමඟින්අවශ්‍ය විටකදි උදව් ලබා ගත හැකි ය.

"වෙනස්කම් සුරකින්න" යන බොත්තම ඔබන්න. එවිට ඔබ නව පෝරමයකට රැගෙන යයි. එහිදී ඔබට පාඨමාලාව සඳහා ගුරුවරුන් ලබා දිය හැකි ය. ඔබට අවශ්‍යනම් නව ගුරුවරුන් ලබා දිය හැකි ය. ඔබට අවශ්‍ය නම් නව ගුරුවරුන් සඳහා ගිණුම් නිර්මාණය කළ හැකි ය. නැතිනම් ඔවුන්ට තමන්ගේම ගිණුම් සාදාගැනීම ද කළ හැකි ය. එය "නව පරිශීලකයන් එකතු කරන්න" යන බොත්තම ක්ලික් කිරීම මඟින් කළ හැකි ය. එය පිහිටා තිබෙන්නේ පාලක පිටුවේ ය.

එසේ වරක් කළ පසු, පාඨමාලාව අභිරුචිය පරිදි සැකසී සූදානම් ය. එසේම පාඨමාලාව, "පාඨමාලා සම්බන්ධකය" ඔස්සේ මව් පිටුව‍ තුළින් ලබාගත හැකි ය.

"ගුරුවරයාට අදාල උපදෙස් " සම්බන්ධකය මඟින් පාඨමා‍ලවේ නිර්මාණයට අවශ්‍ය වැඩි විස්තර ලබාගත හැකි ය.

 

මූඩ්ල් ගවේශණයට ඔබට සුභ පැතුම්!

ඔබ කැමති නම් මූඩ්ල් පද්ධතියේ ‍වැඩි දියුණුව සඳහා පරිත්‍යාගයන් කළ හැකි ය. ඒ සඳහා පහත සම්බන්ධකය මඟින් වැඩිදුර විස්තර ලබා ගන්න !